Dr hab. inż. Jerzy Madej, profesor nadzwyczajny Politechniki Koszalińskiej, urodził się 2 września 1935 r. w Starachowicach. W 1952 r. ukończył dwuletnie Technikum Budowlane w Gdańsku. Jest absolwentem Wydziału Budownictwa Lądowego Politechniki Gdańskiej, uzyskując w 1958 r. tytuł magistra inżyniera ze specjalnością budowy mostów. Stopień doktora nauk technicznych w dziedzinie budownictwo ze specjalnością geotechnika uzyskał w 1968 r. w Instytucie Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku, a stopień doktora habilitowanego w tej samej specjalności uzyskał w 1979 r. na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Wrocławskiej.
Pracę naukowo-badawczą rozpoczął w październiku 1956 r., jeszcze w trakcie studiów magisterskich, w Instytucie Budownictwa Wodnego PAN w Gdańsku. Po uzyskaniu stopnia doktora, przejawiając wybitne zdolności dydaktyczne nacechowane chęcią „uczenia cudzych dzieci”, podjął starania o zatrudnienie w kilku uczelniach technicznych, które zakończyły się pozytywnie dopiero w 1976 r. Trudności tego rodzaju zatrudnienia spowodowane były opiniami zakładowej organizacji partyjnej, że „kandydat jest niepewny politycznie”. Od września 1976 r. rozpoczął pracę w Zakładzie Geotechniki Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, obecnie Politechniki Koszalińskiej. W latach 1978-1980 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Budownictwa Lądowego, z której zrezygnował, protestując przeciwko naciskom partyjnym na wyniki rekrutacji studentów. W 1981 r., w pierwszych demokratycznych wyborach władz uczelni, został wybrany na funkcję prorektora do spraw nauczania i wychowania, z której to funkcji odwołano Go ze względów politycznych, w styczniu 1982 r. W latach 1983-1991 pełnił funkcję kierownika Zakładu Geotechniki, a w latach 1987-1990 funkcję dziekana Wydziału Budownictwa Lądowego. Również względy polityczne spowodowały, że w czerwcu 1989 r. został wybrany na senatora Rzeczypospolitej Polskiej z listy Komitetu Obywatelskiego Lecha Wałęsy, reprezentując ziemię koszalińską. Na marginesie należy dodać, że w pokonanym polu pozostawił przyszłego prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego. Przygoda parlamentarna przedłużyła się do dwunastu lat, czyli do 2001 r., co wyłączyło dr. hab. inż. Jerzego Madeja na 10 lat z pracy zawodowej na uczelni. W 2002 r. powrócił do pracy w Politechnice Koszalińskiej, gdzie jest zatrudniony do chwili obecnej.
Dzięki uzyskaniu stypendium British Council, w roku 1973 odbył dwumiesięczny staż na Wydziale Budownictwa University of Swansea, a dzięki prywatnemu stypendium spędził rok akademicki 1984/1985 w Paryżu, częściowo w Ecole Nationale des Ponts et Chaussées, a częściowo w firmie geotechnicznej TERRASOL.
Jego dorobek naukowy obejmuje autorstwo lub współautorstwo 59 publikacji, w renomowanych czasopismach naukowych, czasopismach naukowo-technicznych, materiałach konferencyjnych krajowych i zagranicznych oraz w wydawnictwach uczelnianych, w tym jedną monografię, pt. „Analityczne metody sprawdzania stateczności zboczy wzdłuż założonych powierzchni poślizgu” (PWN 1976) i jedno opracowanie zwarte, książkę pt. „Metody sprawdzania stateczności zboczy” (WKiŁ 1980). Jego specjalnością, rzec można hobbystyczną, były w dużym stopniu prace redakcyjne, w tym opinie i recenzje, zawsze bardzo obiektywne, lecz nie zawsze nacechowane uprzejmością względem autorów. Efektem tego były liczne recenzje wydawnicze oraz prace redakcyjne, dotyczące monografii (między innymi: Dembicki – „Stany graniczne gruntów – teoria i zastosowanie”, Wiłun – „Zarys geotechniki”, Werno i inni – „Nasypy na gruntach organicznych”), jak i materiałów konferencyjnych i dwie recenzje prac doktorskich. Wynikiem pracy naukowo-dydaktycznej jest promotorstwo dwóch prac doktorskich oraz ponad stu dyplomowych prac magisterskich.
W działalności naukowo-badawczej dr. hab. inż. Jerzego Madeja można wyróżnić trzy zasadnicze tematy z dziedziny geotechniki, a mianowicie:
- opór podłoża pod fundamentem bezpośrednim,
- analiza stateczności zboczy na poślizg,
- metody ulepszania podłoża.
Pierwsze zagadnienie, wynikające z tematu pracy doktorskiej, dotyczyło granicznego oporu podłoża uwarstwionego, w którym warstwa gruntu słabego znajduje się na pewnej głębokości poniżej poziomu posadowienia. Efektem badań modelowych i prac analitycznych było 5 publikacji oraz empiryczna metoda wyznaczania oporu takiego podłoża, która stała się jedną z metod podręcznikowych.
Analiza stateczności zboczy na poślizg była przedmiotem pracy habilitacyjnej oraz wynikiem zainteresowania zastosowaniem metod komputerowych w geotechnice. Efektem tych prac było 14 publikacji, w tym monografia i książka, a po drodze uzyskanie stopnia doktora habilitowanego. Za najważniejsze osiągnięcie w tym zakresie należy uznać to, że do polskiej geotechniki zostały wprowadzone podstawowe rozwiązania metody równowagi granicznej, w postaci metody Bishopa i Janbu, a także zasady programowania obliczeń komputerowych, wykorzystane do opracowania trzech programów:
- USTAWALC – z zastosowaniem metody Felleniusa i Bishopa,
- PASTADO – z zastosowaniem metody Janbu i Nonveillera,
- DOSTATEC – z zastosowaniem oryginalnego rozwiązania autora.
Należy podkreślić, że były to pierwsze polskie programy powszechnie używane nie tylko do celów naukowych i dydaktycznych, lecz przede wszystkim w praktyce inżynierskiej przez biura projektowe i firmy konsultingowe. Opracowana w nich autorska procedura poszukiwania minimalnej wartości współczynnika stateczności znalazła także zastosowanie w później dostępnych zagranicznych programach komercyjnych.
Zainteresowanie metodami ulepszania podłoża związane było z rocznym pobytem w Paryżu i dostępem do najnowszej literatury w tym zakresie. Znalazło to odbicie w dwóch publikacjach i jednym opracowaniu uczelnianym.
Naukowo-badawcze osiągnięcia oraz wiedza i doświadczenie dra hab. inż. Jerzego Madeja zostały wykorzystane w licznych ekspertyzach i studiach geotechnicznych dotyczących praktycznych zagadnień inżynierskich, wykonywanych zarówno indywidualnie, jak i w kierowanych przez Niego zespołach. Do najważniejszych należy zaliczyć następujące opracowania:
- analiza stateczności podłoża projektowanej zapory w Besku na Wisłoku,
- prognoza stateczności skarpy wiślanej w Dobrzyniu nad Wisłą,
- obliczenia stateczności zapór zbiorników osadów „Gilów” i „Żelazny Most”,
- warunki hydrotechniczne wypełniania osadami flotacyjnymi wyrobisk po kopalni odkrywkowej w KGH „Bolesław”,
- analiza stateczności konstrukcji hydrotechnicznych w Szczecinie i Świnoujściu,
- ocena stateczności zbiornika odpadów poflotacyjnych „Gilów” w warunkach jego nadbudowy,
- analiza stateczności zboczy i prognoza ruchów osuwiskowych w rejonie Wieliczki.
Jak już wspomniano działalność naukowo-badawcza i dydaktyczna została przerwana w roku 1991, po wybraniu do Senatu II kadencji (1991-1993), do Senatu III kadencji (1993-1997), a następnie do Sejmu III kadencji (1997-2001). Praca parlamentarna okazała się czasochłonna, chociaż nie zawsze efektywna. Do bardzo spektakularnych osiągnięć można zaliczyć udział w pracach Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego. Prace tej komisji zakończyły się w kwietniu 1997 r. uchwaleniem Konstytucji RP, a dr hab. inż. Jerzy Madej został zaliczony do dziesięcioosobowej grupy najbardziej aktywnych jej członków. W Sejmie III kadencji był sprawozdawcą ustawy Prawo Wodne oraz nowelizacji ustawy Prawo Geologiczne i Górnicze. W tej ostatniej ustawie, również przy Jego udziale, znalazł się zapis wyłączający badania geotechniczne spod przepisów ustawy.
Aktualnie dr hab. inż. Jerzy Madej koncentruje się głównie na działalności dydaktycznej, służąc swoją wiedzą, doświadczeniem i pomocą młodym pracownikom naukowym, a także studentom, czemu zawsze towarzyszy wiele objawów życzliwości.
Prof. dr hab. inż. Maciej Werno