Prof. dr hab. inż. Zdzisław Żmudziński

Zdzisław ŻmudzińskiProf. dr hab. inż. Zdzisław Żmudziński urodził się 5.06.1923 r. w Sędziszowie Małopolskim. Ukończył studia na Wydziale Inżynierii AGH w 1950 r. Już w czasie studiów wykazywał zainteresowanie pracą dydaktyczną. W latach 1948-1950 pełnił obowiązki asystenta w Katedrze Budowy Dróg na Wydziale Inżynierii AGH. Był w tym czasie aktywny w środowisku akademickim, pełniąc społecznie funkcje wiceprezesa Bratniej Pomocy oraz sekretarza Rady Studenckiej.

Po ukończeniu studiów podjął pracę zawodową, zyskując bogate doświadczenie w zakresie projektowania konstrukcji inżynierskich. Od lipca 1950 r. (po ukończeniu studiów) podjął pracę w Biurze Projektów Energetycznych „Energoprojekt” w Krakowie. Kolejne szczeble zawodowej kariery Profesora prowadziły przez stanowiska: projektanta, starszego projektanta, kierownika zespołu, starszego weryfikatora, kierownika pracowni, a od 1956 do 1962 roku głównego specjalisty konstruktora. Był w tym okresie projektantem konstrukcji stalowych, żelbetowych oraz budynków wchodzących w skład obiektów energetycznych.

Jako główny konstruktor wprowadził szereg nowych rozwiązań w zakresie konstrukcji wsporczych z betonu sprężonego przez udział w pracach projektowych, badaniach wytrzymałościowych prototypów. Współpracował z Przedsiębiorstwem Budownictwa Energetycznego „Elbud” przy realizacji i organizacji produkcji nowych oddziałów produkcyjnych słupów strunobetonowych.

Ważnym wątkiem w zawodowej działalności Profesora były problemy fundamentowania konstrukcji inżynierskich i budynków obiektów sieciowych. Od 1957 roku prowadził próbne obciążenia fundamentów stopowych i palowych. Był inicjatorem i współorganizatorem zespołów geotechnicznych w Energoprojekcie. Jako ceniony specjalista był delegowany kilkakrotnie przez resort na staże zagraniczne.

W 1957 roku został członkiem Komitetu Słupów i Fundamentów PKWSE (CJGRE), z którym współpracował aktywnie przez kolejne lata. Przez szereg lat brał aktywny udział w pracach normalizacyjnych, opracowując podstawowe normy z zakresu konstrukcji wsporczych i fundamentów słupów linii wysokiego napięcia. Był między innymi współautorem norm: PN-60/B-03554 (Elektroenergetyczne Linie Napowietrzne. Drewniane konstrukcje wsporcze. Obliczenia statyczne i projektowanie), PN-62/?B-03265 (E.L.N. Żelbetowe konstrukcje wsporcze. Obliczenia statyczne i projektowanie), PN-62/?B-?03321 (E.L.N. Konstrukcje wsporcze z betonu sprężonego), PN-63/B-03322 (E.L.N. Fundamenty konstrukcji wsporczych. Obliczenia statyczne i projektowanie).

Znajomość 4 języków obcych umożliwiła Profesorowi obszerne studia literatury oraz zdobywanie i pogłębianie wiedzy.

Jego zainteresowania do konstruowania nowatorskich rozwiązań oraz chęć dzielenia się wiedzą i przekazywania jej innym była inspiracją do podjęcia w 1959 roku pracy w Katedrze Mechaniki Gruntów Politechniki Krakowskiej na etacie starszego asystenta. Prowadził zajęcia laboratoryjne z mechaniki gruntów oraz ćwiczenia projektowe z fundamentowania, a od 1962 roku wykłady z tych przedmiotów.

Poza zajęciami dydaktycznymi angażował się i brał aktywny udział w badaniach naukowych. Mając inspirację w rozwiązywaniu rzeczywistych problemów inżynierskich, zainicjował budowę stanowisk do badań modelowych fundamentów. Te badania stanowiły główny nurt pracy naukowej przez kolejne lata i zostały podsumowane sformułowaniem tematyki pracy doktorskiej. W czerwcu 1964 roku Profesor obronił pracę doktorską na temat: „Zagadnienie nośności pali prefabrykowanych pogrążonych w grunt niespoisty, przy obciążeniu osiową siłą wyciągającą”. Od października tego roku pracował na etacie adiunkta, prowadząc wszystkie rodzaje zajęć dydaktycznych z zakresu mechaniki gruntów i fundamentowania na studiach dziennych i wieczorowych Wydziałów Budownictwa Lądowego i Wodnego. Na zlecenie prowadził wykłady z tematyki odwodnień inżynierskich na Akademii Rolniczej w Krakowie.

W dalszym ciągu współpracował aktywnie z jednostkami gospodarki narodowej, wykonując szereg opracowań autorskich: projektów, dokumentacji i ekspertyz dotyczących rozwiązania szczególnych problemów posadowienia budowli. W 1967 roku uzyskał uprawnienia geologiczne, upoważniające do nadzorowania i dokumentowania prac geologiczno-inżynierskich.

Aktywność w środowisku akademickim przejawia się udziałem w pracach Senackiej Komisji Współpracy z Zagranicą, funkcją z-cy redaktora serii „B” Czasopisma Technicznego, członkowstwem Wydziałowej Komisji Współpracy z Gospodarką Narodową oraz zastępcy przewodniczącego Koła PZITB w Politechnice Krakowskiej.

Od 1 lutego 1970 roku zostaje zatrudniony na etacie docenta w Katedrze Mechaniki Gruntów i Fundamentowania, a od 1 września na tym etacie w Instytucie Geotechniki, na Wydziale Inżynierii Sanitarnej i Wodnej Politechniki Krakowskiej. W 1989 roku został profesorem.

Nominacja na te stanowiska pociągnęła za sobą wzmożoną aktywność w organach uczelni i środowisku naukowym, wyrażającą się pełnieniem funkcji: prodziekana Wydziału Budownictwa Wodnego (1971-1973), dyrektora Instytutu Geotechniki (1974-1979 oraz 1990-1994). Od 1 września 1976 roku został kierownikiem Zakładu Fundamentowania w Instytucie Geotechniki, pełniąc tę funkcję do końca pracy w Politechnice Krakowskiej.

Pracując na uczelni, nie unika kontaktów z przemysłem, jest głównym specjalistą w Przedsiębiorstwie Projektowania i Realizacji Inwestycji Przemysłu Cementowego, Wapiennego i Gipsowego (1972-1980).

Ważniejsze publikacje Profesora: Budownictwo Betonowe t. XIII (1966, współautor), „Behalter, Bunker Silos, Schorsteine, Fernsehturme und Freileitungsmaste” (wyd. Ernst&Sohn 1970, współautor), „Analiza pracy wybranych rodzajów fundamentów prefabrykowanych obciążonych siłą wyciągającą w świetle badań doświadczalnych“, Monografia PK (1987) oraz 72 publikacje.

Był członkiem licznych międzynarodowych organizacji naukowych i zawodowych, ważniejsze z nich: Conference Internationale des Grands Reseaux Elrctriques (1957-1978), International Society of Soil Mechanics and Foundation Engineering (1986-1993), Technical Commitee on Preservation og Historic Sites TC 19 ISSMFE (1986-1993), International Society for Rock Mechanics.

Od 1972 roku był członkiem Sekcji Mechaniki Gruntów, Skał oraz Fundamentowania KILiW PAN, a od 1978 roku członkiem Komisji Budownictwa Oddział PAN w Krakowie.

Za długoletnią i wyróżniającą się pracę otrzymał liczne odznaczenia: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi, Złotą Odznakę Za Zasługi dla Ziemi Krakowskiej, Medal XX-Lecia Politechniki Krakowskiej, Złotą i Srebrną Odznakę Honorową PZITB, Odznakę Honorową NOT, nagrody ministra i JM Rektora Politechniki Krakowskiej za działalność naukową i dydaktyczną oraz Nagrodę  PZITB im. Wacława Żenczykowskiego za prace badawcze dotyczące nośności fundamentów palowych.

Profesor Zdzisław Żmudziński wypromował trzech doktorów nauk technicznych oraz napisał liczne recenzje rozpraw doktorskich i habilitacyjnych, przyczyniając się do rozwoju geotechniki w środowisku akademickim.

Prof. dr hab. Jan Gaszyński
Politechnika Krakowska