Bez cienia wątpliwości profesor Jacek Pieczyrak zalicza się do zasłużonych geotechników polskich. Zaszczytne to miano zawdzięcza długoletniej karierze akademickiej i zawodowej w swojej dziedzinie, a przede wszystkim licznym osiągnięciom naukowym, eksperckim i projektowym.
Profesor Pieczyrak urodził się 11 sierpnia 1936 r. w Mińsku Mazowieckim. Dzieciństwo i młodość spędził w Sosnowcu, gdzie ukończył szkołę podstawową i znane Liceum Ogólnokształcące im. Staszica. W roku 1960 ukończył studia na Wydziale Budownictwa Przemysłowego i Ogólnego Politechniki Śląskiej, uzyskując stopień magistra inżyniera budownictwa przemysłowego i ogólnego o specjalności konstrukcje budowlane.
W latach 1960-1966 pracował w Biprohucie, największym w tamtych czasach polskim biurze projektowym, początkowo na stanowisku starszego asystenta projektanta, a następnie – projektanta. Od tego okresu datują się związki Profesora z geotechniką – specjalizował się w projektowaniu posadowień kominów przemysłowych i pieców przemysłowych.
Dnia 1 lipca 1966 r. rozpoczęła się Jego kariera akademicka, związana z Katedrą Geotechniki (wcześniej Mechaniki Gruntów i Fundamentowania) Politechniki Śląskiej, która trwała nieprzerwanie 40 lat, aż do przejścia na emeryturę we wrześniu 2006 r. Ten okres to czas owocnego naukowego i zawodowego rozwoju profesora Pieczyraka. W roku 1976 Rada Wydziału Budownictwa Politechniki Śląskiej nadała Mu stopień doktora nauk technicznych za dysertację na temat „Reologiczne właściwości przepalonych odpadów kopalnianych”. Rozprawa ta stanowiła nowe spojrzenie na odpady przywęglowe jako bardzo ważny grunt antropogeniczny, jeden z powszechnie stosowanych materiałów do formowania ziemnych budowli komunikacyjnych i hydrotechnicznych. Oryginalność badań w tym zakresie wiąże się z wykryciem i opisaniem lepkoplastycznego zachowania się ośrodka grubookruchowego, któremu wcześniej nikt nie próbował przypisywać cech reologicznych. Pomyślnie obroniona rozprawa doktorska otworzyła przed Profesorem w pełni wykorzystaną perspektywę zaistnienia w roli wybitnego specjalisty i autorytetu w dziedzinie geomechaniki gruntów antropogenicznych.
W kolejnych latach, w wyniku szeregu praktycznych realizacji próbnych obciążeń pali, otworzyło się przed Profesorem nowe, szczególnie atrakcyjne pole do nowych badań naukowych – wykorzystanie próbnych obciążeń do parametrycznej identyfikacji modeli konstytutywnych gruntów. Dzięki temu poszerzyła się wydatnie paleta geotechnicznych badań in situ, a z drugiej strony powstało nowe narzędzie kalibrowania związków „naprężenie – odkształcenie” w ośrodku gruntowym. To nowe podejście miało nad istniejącymi metodami przewagę podobieństwa ścieżek obciążania podłoża płytą do próbnych obciążeń i rzeczywistym fundamentem.
W uznaniu wagi osiągnięcia i jego wzorcowej realizacji doczekało się ono prestiżowego wyróżnienia – Nagrody Ministra Infrastruktury za pracę habilitacyjną w 2002 r.
Pomyślnie zakończone kolokwium habilitacyjne dało równocześnie Radzie Wydziału Budownictwa Politechniki Śląskiej podstawę do nadania Jackowi Pieczyrakowi stopnia doktora habilitowanego w zakresie geotechniki i wkrótce potem mianowania Go na stanowisko profesora nadzwyczajnego w Politechnice Śląskiej, na którym był zatrudniony do czasu przejścia na emeryturę. W 5 lat później zatrudniony został w Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej i powołany, w ślad za tym, na stanowisko profesora tej uczelni, na którym pracuje do dziś.
Dysertacje i związane z nimi badania dotyczące geomechaniki odpadów przemysłowych oraz kalibrowania modeli konstytutywnych gruntów na podstawie próbnych obciążeń płytą oraz kolumn iniekcyjnych i pali nie wyczerpują oczywiście listy zasług profesora Pieczyraka dla polskiej geotechniki.
Uważany jest przez środowisko geotechniczne za wybitnego specjalistę i autorytet w zakresie problematyki „woda w gruncie”. Należy do szczególnie utalentowanych i doświadczonych dydaktyków. Imponująca jest lista prowadzonych przez Niego seminariów dla pracowników naukowych i studentów, kursów szkoleniowych dla inżynierów, publikacji poświęconych poszerzaniu wiedzy o nowych normach.
Równie bogaty jest dorobek Profesora w działalności organizacyjnej na rzecz geotechniki. Przez 3 kadencje pełnił z wyboru prestiżową funkcję Sekretarza, a następnie funkcję wiceprzewodniczącego Sekcji Geotechniki Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN. Od 1994 roku do dziś jest członkiem Normalizacyjnej Komisji Problemowej ds. Geotechniki. Przez 5 lat (od 1988 do 1993) pełnił funkcję Sekretarza Oddziału Wojewódzkiego Polskiego Komitetu Geotechniki w Katowicach. To tylko niektóre ważniejsze spośród licznych funkcji pełnionych przez Profesora.
Zaliczając dr. hab. inż. Jacka Pieczyraka, profesora Politechniki Śląskiej w Gliwicach i Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej w poczet zasłużonych geotechników polskich trzeba poświęcić pewną uwagę uzyskanym przez Niego uprawnieniom i odznaczeniom.
Wśród pierwszych wymienić należy uprawnienia Rzeczoznawcy PZITB w zakresie geotechniki i fundamentowania i Rzeczoznawcy z listy Wojewody Śląskiego, Certyfikat Polskiego Komitetu Geotechniki nr 0121 oraz uprawnienia CUG.
Ważniejsze z odznaczeń uzyskanych przez profesora Pieczyraka to: Złoty Krzyż Zasługi, Odznaka Zasłużonemu dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, Złota Odznaka Honorowa PZITB i Srebrna Odznaka Honorowa NOT, Medal 50-lecia PZITB w Gliwicach i szczególnie zaszczytny dla każdego nauczyciela akademickiego Medal Komisji Edukacji Narodowej.
Na zakończenie podkreślić trzeba, że profesor Pieczyrak dzięki otwartemu, serdecznemu stosunkowi do ludzi i gotowości do pomocy innym ma wielu bliskich przyjaciół wśród geotechników, i jest w tym środowisku ceniony i powszechnie lubiany.
Prof. dr hab. inż. Maciej Gryczmański
Politechnika Śląska